|
|
|
Yazar
|
:
Fatih POLAT
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2024
|
|
Sayı |
:
88
|
|
Sayfa |
:
109-151
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Fatih POLAT , (2024). TÜRK EDEBİYATINDA “HÂTİFΔ MAHLASLI ŞAİRLER VE “RÂHATÜ’L-ERVÂH”. Route Education and Social Science Journal , 88, p. 109-151. Doi: 10.17121/ressjournal.3585.
|
|
245 69
|
Özet
Bu çalışmada “Hâtifî” mahlasının anlamı, kaynağı ve 16. yüzyıl klasik Türk şairleri tarafından çok kullanılmasının sebepleri üzerinde duruldu. Hâtifî mahlasını kullanan Türk şairler hakkında biyografik ve bilimsel kaynaklarda yer alan bilgiler derlendi. Bunların çelişkili ve hatalı olanları karşılaştırma yoluyla ayıklandı. “Râhatü’l-Ervâh” gibi yeni metinlerden çıkarılan bilgi ve bulgular da eklenerek Hâtifî mahlaslı şairlerin biyografileri yeniden oluşturuldu. Böylece klasik Türk edebiyatında “Hâtifî” mahlasını kullanan 6 adet şair olduğu tespit edildi. Bazı şair tezkireleri, şiir mecmuaları, arşiv belgeleri ile bunlar üzerinde yapılmış araştırmalar taranarak Hâtifî mahlaslı bir şair tarafından yazılmış şiir ve bağımsız eserler derlendi. Hangi Hâtifî tarafından yazıldığı belirlenebilen şiirler ilgili şairin biyografisiyle birlikte verildi. Niğdeli Hâtifî’nin aynı mahlası kullanan diğer şairlere göre en üretken şair olduğu görüldü. 1 kaside, 1 müseddes, 2 kıta, 6 matla, 10 gazel ve “Râhatü’l-Ervâh” adlı müstakil eserin hangi Hâtifî’ye ait olduğu ise tespit edilemedi. Hicrî 935 yılında Hama’da Hâtifî mahlaslı biri tarafından yazılan “Râhatü’l-Ervâh” adlı eser ayrı bir başlıkta ayrıntılı olarak incelendi. Özellikle müellifi hakkında verdiği ipuçları araştırıldı. Eser, edebiyat tarihi araştırmacılarının dikkatine sunuldu.
Anahtar Kelimeler
Hâtifî, sâkinâme, hamriyyat, şarap.
Abstract
In this study, the meaning of the pseudonym “Hâtifi”, its origin and the reasons why it was used so often by the Turkish classic poets of the 16th century were examined. Also information from biographic and scientific sources about these poets with this pseudonym was compiled. The wrong and/or contradictory were sorted out with the method of comparison. The biographies of poets with the pseudonym “Hâtifi” were recreated by making use of new discoveries from texts like “Râhatü’l-Ervâh”. So, six poets from the Turkish classic period of poetry using the pseudonym “Hâtifi” were detected. Poems and other sorts of work created by a poet pseudonymized “Hâtifi” were compiled by scanning poets’ biographies, poetry magazines, archived documents and the research done on these. The poets whose creators could be discovered exactly are shown with the information about “which ‘Hâtifi’ had written it” and the biography of the creator. It was obvious that Hâtifi from Niğde was the most productive “Hâtifi” among the artists with this pseudonym. The creators of 1 kaside, 1 müseddes, 2 kıta, 6 matla, 10 gazel and the work “Rahatü’l-Ervâh” could not be identified. The text “Rahatü’l-Ervâh” written by an artist with the pseudonym “Hâtifi” in 935 in Hama was examined as a separate subject. Especially the clues given by the work about the creator were researched. This work is presented to the attention of literatüre history researchers.
Keywords
Hâtifi, sâkinâme, wine poetry, wine.
