|
|
|
Yazar
|
:
Ruhi İNAN
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2023
|
|
Sayı |
:
78
|
|
Sayfa |
:
187-201
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Ruhi İNAN , (2023). ŞİİR ÇEVİRİSİ VE ŞİİRSELLİK: “EĞER”. Route Education and Social Science Journal , 78, p. 187-201. Doi: 10.17121/ressjournal.3325.
|
|
702 735
|
Özet
Bir şiiri tercüme etmenin daima endişe ile karşılanacak bir yönü bulunur. Zira şiir nesir dilinden oldukça farklıdır ve nesirdeki gibi sadece anlama halel gelmemesi dikkate alınmaz; aynı zamanda şiirselliğe, şiirdeki duygu ve anlam değerine de dikkat edilmesi gerekir. Şiir tercümesi, metni yeniden inşa etmekle birdir ve tercüme eden kişinin şairlere mahsus bir meziyetle donanmış olması tercümeyi güçlü kılan bir keyfiyettir çünkü bu durum, aktaran kişinin yaptığı tercümeyi kaynak dildeki duygu ve anlam değerine yakın çevirmesini sağlar. Türk Edebiyatı’nda bahsi geçen şartları taşıyan/taşımayan birçok tercüme şiir bulunmaktadır. Bu tercümeler arasında Rudyard Kipling’in “İf” adlı şiiri; farklı zamanlarda dokuz defa ve dokuz ayrı şekilde aktarılmasından ötürü şiir tercümesinde mühim bir yerde durmaktadır.
Çalışmada, Rudyard Kipling’in dilimize birçok defa tercüme edilmiş “if” adlı şiirinin farklı hissediş ve üsluplarla ne şekilde dönüşüm geçirdiği izlenecektir. Hüseyin Daniş şiiri, “ Eğer” başlığıyla ilk olarak çevirmiş ve 1926’da Kervan-ı Ömür’de yayımlamıştır. Daha sonra Fikret Adil’in 1931’de Resimli Şark Mecmuası’nda yayımladığı mensur çeviri denemesi ve yakın yıllar içinde Muhit Mecmuası’ndaki imzasız bir çevirisi de yerini alır. Daha sonra Hamid Dereli’nin 1939’da Ülkü Mecmuası’nda nesir tarzındaki serbest çevirisi izler. Yine Dr. Derviş Manizâde’nin 1941’de Perde-Sahne Mecmuası’nda “Şayet” adıyla yayımladığı ve Remzi Çetindağ’ın 1962’de Mobil Dergisi’ndeki çevirisi takip eder. Bülent Ecevit’in “ Adam Olmak” başlığıyla yaptığı çeviri, en dikkate değer olanıdır. Gökhan Evliyaoğlu ise Kipling’in uzun mısralarını bölerek şiire yeni bir şekil kazandırmıştır. Bunlarla birlikte Can Yücel’e atfedilen çeviriyi de burada unutmamak gereklidir. Bu çevirilerin bütünü dikkate almaktaki zorluk sebebiyle çalışmada; Daniş, Adil ve Ecevit’in şiirleri şiirsellik noktasında karşılaştırılacaktır. Böylelikle bahsi geçen metinin tercümelerinde hangi eksilmelerin, çoğalmaların ve yorumların şiiri değiştirdiğini ortaya koymak ve irdelemek mümkün olacaktır.
Anahtar Kelimeler
“If” şiiri, rudyard kipling, şiir çevirisi, transfer şiir, uyarlama.
Abstract
There is no need to welcome with concern any prose to translate another language. Because; it's a truth that even not traslating one to one but little reading differences would not harm neither aouthor nor text. But translating a poem to another language is a different specialization and needs a good care.In fact possible to describe translation is re-constructing the text. It's possible to face such examples about it in our literature. However if a poem translated 9 times with different pointviews in different times; that situation must evaluate in different place.
We will look into how Rudyard Kipling's poem "if" , translated many times into our language with different feelings and manners, show an alteration. The poem that mentioned translated by Hüseyin Daniş in "Kervan-ı Ömür" titled as "Eğer" (1926). Later on Fikret Adil published a prosaic translation trial in"Resimli Şark Mecmusı" and anonym translation in "Muhit Mecmuası" (1931). Hamid Dereli's prose style free translation in "Ülke Mecmuası" follows it. (1939). Also Dr. Derviş Manizade's translation "Şayet"(1941) that published in "Perde-Sahne Mecmuası" and Remzi Çetindağ's translation in "Mobil Dergisi" follows it in 1962. Bülent Ecevit's translation which titled as "Adam Olmak" is the most remarkable one. Also we know that Gökhan Evliyaoğlu bring in a new shape to tihs poem as dividing ir's long verses. With all that Can Yücel's translation should'nt forgetten. Due to the difficulty in considering all of these translations, in the study; Translations of Daniş, Adil and Ecevit will be compared in terms of poetry. Thus, it will be possible to reveal and scrutinize which reductions, duplications and interpretations in the translations of the aforementioned text have changed the poem.
Keywords
"If" poem, rudyard kipling, poem translations, tansfer poetry, adaptation
