|
|
|
Yazar
|
:
Yakup YILMAZ
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2015
|
|
Sayı |
:
5
|
|
Sayfa |
:
571-581
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Yakup YILMAZ , (2015). BİR TRANSKRİPSİYON ANITI: PREINDL’IN GRAMMAİRE TURQUE’Ü. Route Education and Social Science Journal , 5, p. 571-581. Doi: 10.17121/ressjournal.308.
|
|
9333 4988
|
Özet
Arap harfleri dışındaki alfabelerle yazılmış Türkçe malzemeye transkripsiyon anıtları denir. Transkripsiyon anıtları Avrupa dillerinin Türkçeyle irtibatını da gösterdiği için Avrupalı Türk dili araştırmacılarının ilgisi dâhilindeydi. Transkripsiyon anıtları denen Türkçe dil malzemeleri Latin, Yunan, Ermeni, Kiril, Süryani, İbrani ve Gürcü alfabeleriyle yazılmıştır. Bu anıtların bir ana dil konuşucusunun elinden çıkmadığı bilinmelidir. Prusya-Osmanlı Devleti ilişkilerinde gramer ve sözlük ihtiyacı J. v. Preindl tarafından Grammaire Turque adlı eser hazırlanarak karşılanmak is-tenmiştir. Grammaire Turque adlı eserin 1. bölümü isim (1. s.) sınıfını içerir; 2. bölümü derece-lendirme özelliklerini (18. s.) içerir; 3. bölümü sayıları (21. s.) içerir; 4. bölümü fiilleri (25. s.) içerir; 5. bölümü edat sınıfını (80. s.) içerir; 6. bölümü kelime öbeklerini (94. s.) içerir; 7. bölü-mü cümle kuruluşunu (106. s.) içerir; 8. bölümü soru ve cevaplarla öğretmeyi hedefleyen diya-logları ve cümleleri (110. s.) içermektedir; 9. bölümü Türk atasözlerini (155. s.) içerir; 10. bölü-mü 6 adet fabl (masal) içerir (163. s.). Fablların ardından Hristiyanî bir dua bulunmaktadır; ese-rin sonunda Fransızca madde başlı Türkçe açıklamalı sözlük vardır (175-588. s.); eserin son bö-lümü doğru yanlış cetvelini içerir (589-591. s.). Transkripsiyon anıtları, 1928’den itibaren res-men Latin esaslı alfabe kullanan Türkiye Türkçesi için çok önemlidir. Grammaire Turque adlı eserle Preindl, 18. asrın sonlarındaki Türkiye Türkçesinin ses, biçim, cümle bakımından hangi durumda olduğunu çeşitli metinler ve sonundaki geniş sözlükle göstermiştir.
Anahtar Kelimeler
Transkripsiyon anıtı, J. v. Preindl, Grammaire Turque
Abstract
Transcription monument called a turkish works which written without the Arabic alphabet. Be-cause transcription monuments showed the connection between the Turkish language and Eu-ropean languages, they were interesting for european Turkish language researchers. Turkish language materials so called Transcription monuments are wrotten whit the alphabet of Latin, Greek, Armanian, Kiril, Assyrian, Jew, Georgian. This monuments are not the product of a nati-ve language speakers. the requirement of grammer and dictionary were satisfied in Prussia-Ottoman government relations by J. V Preindl’s Grammaire Turque. 1. Part of Grammaire Turque contains class of name (1. s.). 2. Part contains gradation features (18. s.). 3. Part contains num-bers (21. s.). 4. Part contains verbs (25. s.). 5. Part contains class of preposition (80. s.). 6. Part contains word groups (94. s.). 7. Part contains syntax formation (106. s.). 8. Part contains ca-techetical methods and the best useful sentences. (110. s.) 9. part contains turkish proverb (155. s.). 10. Part contains six fabls (163. s.). After the fabls, Grammaire Turque has Christianic prayer. At the end of the this work has a dictionary which contains whit French lexical entry and Turkish explanations (175-588. s.). The last part of this work contains erratum. (589-591. s.). Transcription monument is very important for Turkey which has used the Latin alphabet Since 1928. Preindl showed the status of the End of 18th century of Turkey Turkish whit phonetics, morphology, syntax features, various texts and extend dictionary in Grammaire Turque
Keywords
Transcription monument, J. v. Preindl, Grammaire Turque
