|
|
|
Yazar
|
:
Ümit YILDIZ
& Yusuf TEPELİ
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2015
|
|
Sayı |
:
5
|
|
Sayfa |
:
108-123
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Ümit YILDIZ & Yusuf TEPELİ, (2015). TÜRKÇEDE ZAMAN İSİMLERİNDE /+DA/ VE /+Ø/ BULUNMA HÂLİ EKLERİNİN KULLANIMI. Route Education and Social Science Journal , 5, p. 108-123. Doi: 10.17121/ressjournal.283.
|
|
10790 3902
|
Özet
İsimleri kendinden sonraki kelimelere, yani fiillere, isimlere ve edatlara bağlayan dil bilgisi kategorisi olan hâl, günümüz Türkiye Türkçesinde değişik şekillerde sınıflandırılmakla birlikte genellikle yalın, ilgi, yükleme, yönelme, bulunma, çıkma, vasıta, eşitlik ve yön gösterme olmak üzere 9 alt kategoride ele alınmakta ve bu hâller de bir veya birden fazla ekle karşılanmaktadır.
Türkçede isimleri kendinden sonraki kelimelere, yani fiillere, isimlere bağlayan bulunma hâli de +DA ve +ø olmak üzere iki farklı ekle karşılanmaktadır. +DA bulunma hâli eki isimleri yerde, zamanda, durumda bulunma vb. işlevleriyle fiillere ve isimlere bağlamaktadır. +ø bulunma hâli ekinin ise Türkçede daha ziyade zamanda bulunma işleviyle kullanıldığı söylenebilir.
Zaman isimlerini temelde, zamanda bulunma işleviyle kendinden sonraki fiile/yükleme bağlayan +DA ve +ø zamanda bulunma hâli eklerinin bazı kelime veya kelime grubu biçimindeki zaman isimlerinde kullanılma durumları değişebilmektedir. Bazılarında her iki ek de kullanılabilirken bazılarında ise sadece +DA veya +ø eklerinden biri kullanılabilmektedir. Bu çalışmada hangi yapıdaki zaman isimlerinde +DA veya +ø zamanda bulunma hâli eklerinin kullanılabildiği ortaya konulmaya çalışılacaktır.
İnternet ortamındaki günlük konuşma özelliği taşıyan yazılı metinler taranarak ilgili kullanımlar tespit edilecek, tespit edilen bu yapıların hangi durum ve şartta hangi bulunma hâli ekiyle kullanıldığı tablolaştırılarak okuyucunun dikkatine sunulacaktır. Böylece bulunma hâli eklerinin yer aldığı yapıların geçtiği ortamlar bu yapıların öğretilmesinde araştırmacılara ve öğretmenlere konunun daha iyi öğretilmesi için ışık tutacaktır. Bu nedenle bu çalışmanın hem ana dili hem de yabancı dil olarak Türkçenin öğretimine katkı sağlayacağı umulmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Türkiye Türkçesinde hâl ekleri, zaman isimleri, bulunma hâli
Abstract
The noun case, which is a linguistic category that links nouns to words –verbs, nouns and prepositions– that follow, besides being categorized in various ways in current Turkish of Turkey, generally it has been dealt under 9 sub-categories, as nominative, genitive, accusative, dative, ablative, locative, instrumental, equality and showing direction, and these noun cases have been supplied by one or more affixes.
Locative case, which links nouns to words –verbs, nouns– that follow in Turkish, has been supplied by two different affixes: +DA and +ø. +DA locative case links nouns to verbs and nouns with functions like being in a place, at a time, in a case. However, +ø locative case can be said to be used rather with the function of being at a time in Turkish.
+DA and +ø locative case affixes’, which link time nouns to verbs that follow basically with the function of being at a time, situations of being used in time nouns that are in the structure of a word or word group might change. While, in some, both of the affixes may be used, in others, only one of the +DA or +ø affixes can be used. In this research, in which types of time nouns +DA or +ø locative case affixes can be used is tried to be presented.
Related usage will be determined by scanning written texts which have colloquial language features in the internet environment, and it will be presented to readers’ attention by tabulating the data under which situations and circumstances these determined structures are used with which locative case. Thus, the contexts that contain structures in which locative case affixes take place will shed a light for better teaching of the topic to researchers and teachers of teaching these structures. Therefore, it is expected this research to contribute to the teaching of Turkish both as a mother tongue and as a foreign language.
Keywords
Noun cases in Turkish language, nouns refering time, locative case
