|
|
|
Yazar
|
:
Muhittin ELİAÇIK
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2020
|
|
Sayı |
:
54
|
|
Sayfa |
:
344-349
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Muhittin ELİAÇIK , (2020). ŞEYHÜLİSLÂM SA’DÎ ÇELEBİ VE MANZUM FETVÂLARI II. Route Education and Social Science Journal , 54, p. 344-349. Doi: 10.17121/ressjournal.2783.
|
|
1010 861
|
Özet
Osmanlı şeyhülislam veya müftüleri fetvâlarını manzum olarak da vermişler ve bu uygulama Türk edebiyatına orijinal bir nazım türü daha kazandırmıştır. Fetvâ, Arapça yiğit, delikanlı, güçlü anlamındaki fetâ kökünden türemiş bir sözcük olup müşkül bir meselenin kuvvetli bir cevapla çözümünü anlatmaktadır. Osmanlı’da fetvâlar merkezde şeyhülislâm, taşralarda da bu kurumun bir memuru olarak görev yapan müftüler tarafından verilmiştir. Fetvâ vermede zor bir mesele kaynaklarından araştırılarak çözüldüğünden şeyhülislâm veya müftüler için ‘hallâl-ı müşkilât, ukde-güşâ’ gibi övgü unvanları kullanılmıştır. Osmanlı’da fetvâlar genellikle Türkçe ve mensur olarak verilmiş, çok az bir miktarı da manzum biçimde verilmiştir. 16.yüzyılın ortalarından itibaren Kemalpaşazâde, Sadullah Sadi Çelebi ve Ebussuûd Efendi gibi, şairlikleri ile de ünlenmiş şeyhülislamlar tarafından verilmeye başlanan manzum fetvâlar giderek yaygınlaşıp bir gelenek hâline gelmiş, yüzyılın sonlarında da Hocazadeler örneğinde olduğu gibi bir aile geleneğine bile dönüşmüştür. Osmanlı’da manzum fetva geleneğinin ilk isimlerinden birisi de Sa’dî Çelebi olup daha önce iki adet manzum fetvâsını tanıtmıştık. Araştırmalarımız devam ettikçe başka manzum fetvaları da ortaya çıktığından bu çalışma bunların tanıtımı amacıyla yapılmış bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Sadi Çelebi, şeyhülislâm, manzum fetva.
Abstract
Sheikhulislams and muftis of Ottoman their fatwas was also given as poetry and this application an original genre has been added to Turkish literature. Fatwa word, comes from the root feta in the brave, young, strong sense and it’s solution with a strong answer to a difficult problem. In the Ottoman Empire, fatwas were given by the sheikhulislam in the center and by the muftis who were working as an officer of this institution in the provinces. Since a difficult issue with fatwa was solved by researching its sources, many titles such as 'halâl-ı muckilât, ukde-güşâ' were used for the sheikh al-Islam or the muftis. In the Ottoman Empire, fatwas were generally given in Turkish and prose, and a small amount was given as poetry. In the middle of the 16th century, poetic fatwas, which were given by the Sheikh-ul-islams who were famous for their poets, such as Kemalpashazade, Sadullah Sadi Çelebi and Ebussuud Efendi, gradually became widespread and became a tradition, and at the end of the century even turned into a family tradition, as in the case of Hocazades. Sa'dî Çelebi was one of the first names of the verse fatwa tradition in the Ottoman Empire, and we previously introduced two verse fatwas. As our research continues, other verse fatwas have emerged, this study has been done to introduce them.
Keywords
Sadi Çelebi, sheikhulislam, poetry fetwa.
