|
|
|
Yazar
|
:
Zehra GÖRE
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2018
|
|
Sayı |
:
33
|
|
Sayfa |
:
1-39
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Zehra GÖRE , (2018). BİR MEDED DESTÂNI: KÂDÎRÎ ŞEYHİ SÜLEYMÂN HAMDÎ’NİN MANZÛME-İ İSTİMDÂDİYYESİ. Route Education and Social Science Journal , 33, p. 1-39. Doi: 10.17121/ressjournal.1560.
|
|
1800 1548
|
Özet
Kâdirî şeyhi Süleymân Hamdî’nin ‘Manzûme-i İstimdâdiyye’sini incelemeyi amaçlayan bu makalede öncelikle bir kavram olarak “istimdâd” açıklanmaya çalışılmış, daha sonra edebiyattaki kullanılışına yer verilmiştir. Şeyh Süleymân Hamdî hakkında şiirlerinden hareketle bazı değerlendirmeler yapılmış, divanı tanıtılmıştır. Daha sonra manzûme-i istimdâdiyyesi şekil ve muhteva olarak incelenmiştir. Çalışmanın sonuna metnin karşılaştırmalı çevriyazısı eklenmiştir.
Tasavvufî bir terim olan istimdâd, sıkıntılarından kurtulmak için peygamberlerin veya velîlerin ruhaniyetinden yardım istemek anlamındadır. İstimdâdiyye ya da istimdâdnâme ise bu eksende daha ziyade manzum yazılmış eserlere verilen isimdir. Bu konu klasik Türk edebiyatının ve dinî-tasavvufî Türk edebiyatının müştereklerindendir.
Hayatı hakkında yeterli bilgi bulunamayan Şeyh Süleymân Hamdî, 19. yüzyıl dinî-tasavvufî edebiyatın temsilcilerindendir. Kâdirî tarikatı müntesibidir. Tespit edilen tek eseri Divanı’dır. Eserde hem hece hem de arûzla yazılmış şiirler mevcuttur. Bu çalışmanın konusu olan “manzûme-i istimdâdiyye” önce müstakil bir şekilde Milli Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu’nda 06 Mil Yz A 4394/1 numarada kayıtlı küçük bir mecmua içerisinde tespit edilmiştir. Araştırmalar sonucunda Hamdî’nin Milli Kütüphane 06 Mil Yz FB 472 kayıtlı divanına ulaşılmış, söz konusu manzûmenin Hamdî Divanı’nın ilk metni olduğu görülmüştür. Bu durumda istimdâdiyyenin biri bağımsız diğeri de divanda olma üzere iki nüshası vardır. Manzûme 11’li hece ölçüsüyle yazılmış 111 dörtlük uzunluğunda bir destandır. Müellif şiirinde Hz. Peygamber başta olmak üzere diğer bazı peygamberler, Hz. Ali, on iki imam gibi din ve tarikat ulularını vesile kılarak yalvarmakta, saydığı isimlerden nazmen meded dilemektedir. Şairin sıraladığı isimlerden hareketle şiir aynı zamanda manzum bir silsile görünümündedir. Hamdî’nin samimi bir şekilde telakkisini dile getirdiği bu istimdâdnâmede sanat kaygısı güdülmemiş, yapmacıklığa düşülmemiştir.
Anahtar Kelimeler
istimdâd, istimdâdiyye, Hamdî, Şeyh Süleymân Efendi, Kâdirî
Abstract
This article which aims to study Sheikh Suleymân Hamdi of Kadirî's manzûme-i istimdaddiye was firstly intended to explain "istimdâd" as a concept, then featured its usage in literature. Some assesments were made about Shiekh Suleyman Hamdi and his divan has been introduced according to his poems. After thathis manzume i istimdaddiye has been evaluated by its from and content. The comparative transcription text has been attached to the end of the study.
Istimdad, which is a mystical term means to beg for help from prophets' or saints' spirits for easement. Thus istimdaddiye -or istimdadname- is the name given to these works in verse. This subject is one of the commons in classic turkish literature and religious-mystical turkish literature.
Shiekh Suleyman Hamdi, whose life is still uncertain, is one of the representatives of 19th century mystical turkish literature. He is an associate of Kadiri order. His only known work is divan. There are poems written both in syllabic and aruz metre. The subject of this work "manzume-i istimdadiyye" has been identified as independent in the National Library of Manuscripts Collection in a small macmua registered at 06 Mil Yze 4394/1. As a result of the researches, Hamdi’s divan, registered 06 Mil Yz FB 472, has been reached and it was seen that the said poem was the first text of Hamdi’s Divan. In this case; there are two copies of this istimdaddiye, one of which is independent and the other is in the divan. This poem is the length of 111 stanzas, written in 11-syllable metre (hendecasyllable). The poet is begging poetically via religious and cult leaders mainly like.
Hz. Mohammad, some other prophets, twelve imams. According to the names the poet said, this poem is a succession written in verse. In this istimdadname Hamdi sincerely expressed his beliefs; he didn’t worry about art, thus making his work geniune, not artificial or forced.
Keywords
istimdâd, aid, istimdâdiyye, Hamdî, Sheikh Suleyman Efendi, Qadiri
