Özet
ÜSTÜN VE ÖZEL YETENEKLİ ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TOPLU CANLI YOK OLUŞLARI VE ÇEVREYE YÖNELİK DUYARLILIKLARININ İNCELENMESİ
Geçmiş jeolojik devirler ve bu devirler arasında gerçekleşen ara fosil ve toplu yok oluş olgusu, literatür taraması ile incelenerek, yaşanmış beş toplu yok oluş ve bunların sebepleri ortaya konmuştur. Ortaya konan bu sebepler insanlı dünyada da toplu yok oluşlar için tehdit oluşturmaktadır. İnsanın en gelişmiş canlı türü olarak bu tehlikeleri görüp engellemeye ya da geciktirmeye çalışması gerekirken bu tehlikeleri tetikleyen bir rol üstlenmesi bir sorun olarak karşımıza çıkmıştır. Amacımız, üstün ve özel yetenekli ortaokul öğrencilerin Çevre duyarlılıkları ile ilgili mevcut durumu ortaya koymak, çevre duyarlılıklarına ilişkin puanlarını çeşitli değişkenler açısından incelemek ve dünyamızın geçmiş dönemlerde yaşadığı olağan üstü olaylar ve toplu canlı yok oluşlarını bilerek gelecekte de olağan üstü bir olayla toplu canlı yok oluşlarının olabileceğinin ve bazı felaketlerin insanlar tarafından engellenebileceği ya da geciktirilebileceğinin farkında olup olmadıklarını belirlemektir. 86 üstün ve özel yetenekli ortaokul öğrencisi uygun örnekleme yöntemiyle belirlenerek çalışma grubu oluşturulmuş, araştırma deseni olarak karma yöntem desenlerinden yakınsayan paralel desen kullanılmıştır. Çalışmanın nicel verilerini toplamak için Çabuk ve Karacaoğlu (2003) tarafından geliştirilen Çevre Duyarlılığı Anketi kullanılmıştır. Nitel kısmı için araştırmacılar tarafından geliştirilen 6 açık uçlu soru sorulmuştur. Açık uçlu sorular betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Uygulanan anket SPSS 22 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Normal dağılım görüldüğü için parametrik testler uygulanmıştır. Dünyanın oluşumu ve şu anki canlı türlerinin durumu ile ilgili sorulan açık uçlu sorular, öğrencilerin dünyamızın geçmişi ile ilgili konularda hazır bulunuşluk seviyelerinin düşük olduğunu göstermiştir. Öğrencilerin farkındalıklarının artması için jeolojik devirlerde yaşanmış toplu canlı yok oluşlarının öğrencilerin dikkatlerini çekecek bir şekilde anlatılarak, gelecekte aynı sebeplerden dolayı toplu canlı yok oluşlarının gerçekleşebileceği vurgusunun yapılması gerektiği sonuç olarak sunulmuştur. Ayrıca, öğrencilerin çevreye yönelik duyarlılıklarının artırılması için, doğada gerçekleştirilecek etkinlikler uygulanarak, yaparak yaşayarak öğrenmeleri sağlanabilir. Üstün ve özel yetenekli öğrencilerin gelecekte ülkelerin kalkınmaları açısından üstlenecekleri rol göz önünde bulundurulduğunda özellikle bu bireylerde çevre bilincinin oluşturulması oldukça önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Anahtar Kelimeler: Üstün ve Özel Yetenekli Öğrenciler, Katastrofe, Jeolojik Devirler, Çevre, İnsan
