Özet
SURİYE ORDUSU VE SURİYE’NİN SİYASİ HAYATINDAKİ ROLÜ:1954-1958
Fransa Suriye’nin askeri kurumlarında art niyetli olumsuz bir politika izleyerek grupsal karşıtlıkları temel alan; etnik, dini ve ırki azınlıklara göre yetkilerin dağıtıldığı bir Suriye Ordusu oluşturdu ve geride bıraktı. Fransa bunu yaparken bölge halkının milli egemenlik ve bağımsızlık bilincinden yoksun olduğunu biliyordu. Etnik bilinçli ordu komutanlarının bir kısmı toplumun merkezi otorite alanlarını işgal etmeyi ve buna bağlı zenginlikleri ellerinde tutmayı temel amaç edinmişti. Fransa böyle bir ordu kurmakla, kendi okullarında yetişen bu subayların sürekli olarak ulusal konumlarını güçlendireceklerini ve kendilerini ulusal sadakat noktasında merkeze alacaklarını hesaplamıştı. Bundan dolayı başından itibaren Suriye ordusu Suriye’de her zaman hayati bir role sahip olmuştur. Suriye ordusunun şekillenmesinde etkili olan önemli faktörlerden birisi de Filistin sorunu olmuştur. 1948’de Arap topraklarının işgal edilmesi ve Arapların İsrail karşısında yenilgiye uğraması Suriye ordusu subaylarının kendilerini sorumlu görmelerine neden olmuştur. Bu durum subaylar arasında ciddi çekişmelere neden oldu. Subayların siyasete girmelerine ve karışmalarına yol açtı. 1949 Mart’ında darbesinin Lideri Hüsnü ile birlikte Ordu Suriye’de siyasetin merkezine yerleşti. Siyasi işlerin birçoğu Askeri komitelerin kontrolüne verildi. Edip Çiçekli iktidarı döneminde Dörtlü Albaylar komitesi bu durumun örneklerindendir. Daha sonra Adnan Maliki döneminde yine benze şekilde bir askeri konsey kuruldu. Bu konsey ülkede bütün yetkileri kendi kontrolünde tuttu. Suriye ordusu, ülke yönetiminde bu kadar önemli bir rol oynamakla birlikte, kendi içerisinde yetki bölüşümünün etnik, dini ve ırki temellere göre bölüşülmesinden dolayı hiçbir zaman bir mütecanis olmadı, hep iç mücadeleler yaşadı. O yıllarda Edip Çiçekli, Şam Subayları ve Baasçılar gibi gruplar birbirleriyle mücadele etti. Sovyetler Birliğinin devreye girmesi ile birlikte bu tartışmalar sosyalizm ideolojisiyle kamufle edildi. Bütün bu yaşananlardan ayrı olarak, 1958’de Mısır ile Suriye’nin birleşmesi sürecinde Suriye ordusu subayları ile Cemal Abdünnasır arasında yeni oluşumların ortaya çıkmasına neden oldu.
Anahtar Kelimeler
Suriye ordusu, Fransa, Suriye ordusu subayları
