Özet
TÜRKÇENİN {-mIş} YAPISININ KÜRTÇE-TÜRKÇE İKİ DİLLİLERİN SÖZCELERİNDEKİ İŞLEVSEL VE KULLANIMSAL FARKLILIKLARI
Türkçe ve Kürtçe arasında gerçekleşen uzun süreli ve yoğun dil etkileşimi, Türkçe kökenli olan {-mIş} ile oluşturulmuş adeylem yapılarının Kürtçe-Türkçe konuşucuların Kürtçe sözvarlıklarına, genellikle yüklemcil alanlarda kullanmak için yerleşmesine neden olmuştur. İkidillilerin Kürtçesinde bulunan {-mIş}’ın işlevleri Türkçeden farklıdır ve en önemli katkısı, birlikte bulunduğu Türkçe eylem ve onun üzerine getirilebilen çatı eklerini, Kürtçe yardımcı eylemlerle birleştirmek için bir bağ kuruculuktur. Konuşucuların ikidillilik seviyesi ve Kürtçe okur-yazarlığa bağlı olarak {-mIş}’lı yapıların kullanım alanları ve sıklığı azalıp artabilir. Fakat bu yapılanmaların ikidilli konuşuculara çok dilliliğin olduğu alanlarda kullanımsal olarak önemli iletişimsel yetkinlikler sağladığı da açıktır. Uzun bir dönem öncesine ait yerleşik birimler olarak görülen {-mIş}’lı örüntüler, işlevsel birimlerin etkileşime bağlı olarak farklılaşmalarına dair önemli bilgiler içermektedir. Onların işlevleri ve kullanımları, sırasıyla artzamanlı açıklamalar ve çok dilli yerleşimlerdeki çoklu iletişimsel faydaları konusunda incelemeleri gerektirmektedir. Bu bakımlardan iki dillilerin sözcelerinde {-mIş}, eski Türkçe’den izler içeren, Farsça kökenli izafe parçacığı benzeri bir işleve sahip, ‘etkileşim kaynaklı yüklemcil bağlayıcılar’ olarak değerlendirilebilir.
Anahtar Kelimeler
Türkçenin -mIş’lı yapılanmaları, -mIş etkileşimi, Türkçe-Kürtçe etkileşimi, Kurmanji Kürtçesinde -mIş, işlevsel birim aktarımı.
