Özet
UMBERTO ECO’NUN “YORUM VE AŞIRI YORUM” ANLAYIŞINA GÖRE BAZI KLÂSİK ŞİİR ŞERHLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Günümüzde, şiir şerhlerinin klâsik ya da modern usullerle yapılması konusu giderek alevlenen bir tartışmadır. Her iki usulün savunucularının kendilerine göre doğru kabul edilebilecek iddiaları ve delilleri vardır. Ancak hangi yöntemle yapılmış olursa olsun şerhin gerçekte bir “yorum” meselesi olduğu açıktır. Yorumun sınırlı olup olmadığı ve eğer sınırlıysa nerede başlayıp bitmesi gerektiği, çağdaş metin bilimcisi Umberto Eco tarafından türlü yönleriyle ele alınmıştır. Bizim çalışmamızda Eco’nun görüşleri, bir “şerh” yöntemi problemi olarak değil “yorum” meselesi olarak değerlendirilmiştir. Şerhin başka özellikleriyle birlikte temelde bir yorum meselesi olması, onu başka nitelikleriyle birlikte ele almamızı engellemez. Bazı eski şârihler tarafından, geleneksel şerhlerimizin “sınırsız ve yer yer kuralsız” yorumlar içerebileceği iddia edilmiştir hatta buna dayanılarak sosyal hayattan giyim kuşam ve sofra âdâbına, askeri terimlerden adet ve inançlara kadar geleneksel şerhlerde her türden bilgiye yer verilmiştir. Geleneksel şerhlerimizin daha çok tasavvufî metinler olmasının, bu “sınırsız ve yer yer kuralsız” yorum anlayışının ortaya çıkmasında en önemli etken olabileceği öne sürülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Umberto Eco, Şerh, Gelenek ve Modernizm, Klâsik Edebiyat
