Özet
OSMANLI DEVLETİ’NİN ORTADOĞU’DA BİR SULAMA PROJESİ: KASIMİYE NEHRİ PROJESİ
19 yüzyıl Osmanlı Devleti’nin her alanda değişim ve dönüşüm geçirdiği bir yüzyıl olmuştur. Osmanlı Devleti, 19. yüzyılın ilk yarısında askeri ve idari alanlarda yenilikler yaparken, 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ise altyapı yatırımlarına ağırlık vermiştir. Bu yatırımlar sadece devletin merkezi ve Anadolu ile sınırlı kalmamış, Osmanlı Devleti’nin hakim olduğu tüm sınırlar içerisinde gerçekleştirilmiştir. Yatırımlar arasında ilk sırayı karayolu, demiryolu ve limanlar almıştır. Osmanlı Devleti, bu yatırımlara ek olarak halkın müreffeh bir hayat sürmesi için göl, nehirlerin ıslahı ile sulama sistemlerinin yapılmasını da planlamıştır.
Bu çalışmada, günümüzde Lübnan Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan Sayda ve Sur şehirleri arasında bulunan arazilerin sulanması için kanallarla Litani veya diğer adıyla Kasımiye nehrinden su getirilmesi planlanan Kasımiye Projesi incelenmiştir. Kasımiye nehrinden 25 km’lik mesafeden kanallarla getirilen su Sayda’nın güneyindeki ve Sur’un kuzeyindeki arazilerde sulu tarım yapılmasını sağlayacaktı. Projede temel hedef yeni sulanacak alanlarla halkın senede üç ürün alabilmesi ve refah seviyesinin yükseltilmesiydi. Osmanlı Devleti, içinde bulunduğu ekonomik nedenlerden dolayı projeyi yap, işlet ve devret modeliyle imtiyaz olarak hayata geçirmeye çalışmıştır. Proje, iki defa farklı kişilere imtiyaz olarak verilmişse de ilk olarak imtiyaz sahibinin projeyi belirlenen zamanda bitirmemesi, ikincisinde ise I. Dünya Savaşının başlamasıyla proje tamamlanamamıştır.
Anahtar Kelimeler
Lübnan, Litani Nehri, Osmanlı Devleti, Sayda Şehri
