Özet
İLKOKULLARIN FİZİKSEL MEKAN TASARIMLARININ ÖRGÜT KÜLTÜRÜNE ETKİSİ
İlkokullarda fiziksel mekan tasarımı, okul örgüt kültürünün şekillenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Fiziksel çevre, öğretmenlerin ve öğrencilerin okula yönelik aidiyet hislerini güçlendiren, eğitim sürecini destekleyen bir unsur olarak değerlendirilir. Araştırmada ilkokul ortamının mimari özellikleri, sınıf düzenlemeleri, ortak alanlar gibi fiziksel unsurların örgüt kültürü üzerindeki etkileri ele alınmış bu kapsamda, okulların fiziksel yapısının, öğrencilerin ve öğretmenlerin davranışlarını ve sosyal etkileşimlerini nasıl etkilediğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye’de yer alan ilkokullarda çalışan 75 öğretmen ve 25 okul yönetici oluşturmuştur. Nitel yöntemin kullanıldığı bu araştırmada desen olarak durum çalışması tercih edilmiştir. Veriler, açık uçlu soruların yer aldığı öğretmen ve yönetici görüşme formları ile Google formlar aracılığı ile web üzerinden toplanmıştır. Veriler analiz edilirken de içerik analizinden yararlanılmıştır. Ayrıca var olan durumu ortaya koymak amacı ile okul ve sınıf gözlemleri kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, fiziksel mekan tasarımının ilkokullarda örgüt kültürü, öğretmen-öğrenci ilişkileri ve okul iklimi üzerinde büyük etkileri olduğu görülmüştür. Fiziksel mekanın iş birliğini artırıcı, sosyal ilişkileri güçlendirici ve güvenlik sağlayıcı özellikleri, okulların genel işleyişini olumlu yönde etkileyerek okulda olan her bireyin motivasyonunu yükseltmektedir. Araştırma bulgularına göre, güvenli ve konforlu bir okul ortamı, öğrenci ve öğretmenlerin okula olan bağlılıklarını artırmaktadır. Bu nedenle, okul binalarının güvenlik önlemlerine uygun olarak düzenlenmesi ve ergonomik mobilyalarla donatılması, okul kültürünün geliştirilmesi adına önemli bir adımdır.
Anahtar Kelimeler
Örgüt Kültürü, Fiziksel Mekan Tasarımı, Durum Çalışması, Öğretmen, Okul Yöneticisi
