Özet
PEYAMI SAFA'S STYLE BASED ON THE NOVEL "SO-CALLED GIRLS"
İnsanlar arası etkileşimde birinci planda rol oynayan dil, edebî eserlerin en önemli öğesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Yazarlar, dili kullanabildikleri ölçüde kalıcı olabilirler. Yazarı, okura tanıtan, edebiyat dünyasının ölümsüzleri arasına sokan kullandığı dildir. Türk Edebiyatının en iyi yazarlarından biri olarak kabul edilen Safa da Türkçeyi başarılı bir şekilde kullanan romancılarımızdandır. Kahramanların ruh hâllerini, olay örgüsünün akışını edebî ifadelerle kuvvetlendirerek, edebiyatımıza ivme kazandıran Safa; çok kelimeli, yeni bileşimlerle dolu, incelikleri ayrı ve bol sıfatlarla, zarflarla ifade eden canlı, bol imajlı, istiareli ve teşbihli bir üslûbun sahibidir.
Bu çalışmada, Peyami Safa’nın “Sözde Kızlar” eserinden hareketle Türkiye Türkçesinin cümle bilgisi (sentaksı) karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Çeşitli dilbilimcilerin “Kelime Grupları ve Cümleler” hakkında yapmış olduğu değerlendirmeler göz önünde bulundurulmuştur. kelime grupları başlığı altında kelime grupları; tekrar grubu, bağlama grubu, sıfat tamlamaları, iyelik grubu ve isim tamlamaları, aitlik grubu, unvan grupları, ünlem grupları, sayı grupları, edat grupları, kısaltma grupları, isim-fiil grupları, sıfat-fiil grupları, zarf-fiil grupları, bileşik isimler, bileşik fiiller alt başlıklarında incelenmiştir. cümlenin öğelerini yüklem, özne, nesne, dolaylı tümleç, zarf tümleci, cümle dışı unsurlar olarak alt başlıklara ayırdıktan sonra, cümle ve cümle türleri çalışmaları hakkında bilgiler verilmiş, yapısına göre cümle, yüklemin türüne göre cümle, yüklemin yerine göre cümle, anlamlarına göre cümleler şeklinde sınıflandırılmıştır. Çalışmada yer alan örneklemelerde eserdeki kelime gruplarından faydalanılmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise bütün bu verilerden hareketle Safa’nın üslûbu çıkarılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Dil, Peyami Safa, Sözde Kızlar, Söz Dizimi, Üslûp
