Özet
EBÛ İSHAK EŞ-ŞİRAZÎ’YE GÖRE MÜCMEL VE MÜBEYYEN LAFIZLAR
Fıkhî hükümlerin esasını teşkil eden Kur’ân ve Sünnet’te geçen nassların ve dolayısıyla da bu naslar üzerine bina edilen fıkhî hükümlerin arz ettiği öneme binaen lafızlar usûl âlimleri tarafından çeşitli şekillerde tasnif edilmiştir. Bunun örneklerinden biri de lafzın hükme delâleti bakımından sınıflandırılmasıdır. Bu sınıflandırma özelinde ele alınan lafız türlerinden biri de mücmel ve onun açıklaması mesabesindeki mübeyyen lafızlardır. Şariî’nin lafızla muradının ne olduğu hususunun anlaşılması noktasında önem arz eden bu lafızların taşıdıkları anlam fıkıh usulü âlimlerince farklı şekillerde ele alınmış ve dolayısıyla farklı şekillerde de yorumlanmışlardır. Makalede mücmel ve mübeyyen konusundaki görüşlerine yer verilen Ebû İshâk Şirazî, Şafiî fıkıh usûl âlimlerinin en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla onun mücmel ve mübeyyen konusuna yaklaşımı bu konuya ışık tutması bakımından oldukça önemli görünmektedir.
Anahtar Kelimeler
İslam Hukuku, Usul, Lafızlar, Mücmel, Mübeyyen.
