Özet
TEKERLEME ALIŞTIRMALARINA DAYALI ETKİNLİKLERİN TÜRKÇEYİ YABANCI DİL OLARAK ÖĞRENEN SURİYELİ ARAPLARIN KONUŞMA BECERİLERİNE ETKİSİ
Dil öğretiminde okuma, yazma, dinleme becerileriyle eş zamanlı olarak öğretilmesi hedeflenen konuşma becerisi; seslerin doğru ve etkili çıkarılmasını, sözcüklerin ezgisine, vurgu ve tonlamasına dikkat edilerek seslendirilmesini gerektirmektedir. Bu becerilerin geliştirilebilmesi de öğrenilen dilin sürekli kullanılmasıyla mümkündür. Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin kendi anadillerinin sesletim özelliği, bu dili öğrenmede birtakım zorluklar yaşamalarına sebep olabilmektedir. Türkçeyi yabancı dil öğrenenlerin ilgisini sürekli canlı tutmak ve bu zorlukları yenmelerini sağlamak için bazı teknikler kullanılmasında yarar bulunmaktadır. Hemen her kültürde yer alan tekerlemeler, bu noktada öğrencilerin ilgisini canlı tutmak, öğrenilen dilin sesbirimlerini doğru sesletebilmek adına kullanılabilecek önemli araçlar arasında yer almaktadır.
Bu çalışmada, Türkçe öğrenen Suriyeli Arap öğrencilerin Türkçede yer alan ancak kendi alfabelerinde bulunmayan ya da farklı karşılıklarla yer bulan bazı seslerde telaffuzunu geliştirmek, Türkçeyi akıcı bir şekilde konuşmalarını sağlamak amacıyla tekerlemelerin kullanımı üzerine bir değerlendirme yapılmıştır. Bu amaçla, Suriyeli Arap öğrencilerin sesletiminde problem yaşadığı sesler belirlenmiş ve önceden hazırlanmış tekerlemelerle öğrencilerin sesletim alıştırmaları yapmaları sağlanmıştır. Çalışmanın örneklemi; Adıyaman ili çadır kent bölgesinde yaşayan ve yükseköğrenime devam etmek isteyen lise mezunu olan ve rastgele seçilen Suriyeli 15 öğrenciden oluşturulmuştur. Çalışmada, nitel veri toplama tekniklerinden gözlem ile nicel araştırma modellerinden tek grup ön test-son testi içeren deneysel desene yer verilerek uygulamalı ve gözlemsel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Suriyeli Arap öğrencilerin konuşma becerisinin geliştirilmesinde tekerlemelerin ne tür bir etkisinin olduğunu belirlemek için video ve ses kaydı kullanılmıştır. Sonuç olarak Suriyeli Arap öğrencilere Türkçe öğretiminde tekerlemelerin kullanılmasının öğretimin niteliğini ve kalıcılığını artırdığı, eğlenceli öğrenme ortamları sunarak dili yapılandırmada önemli bir işleve sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışma verilerinden hareketle öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Konuşma becerisi, Suriyeli Araplara Türkçe öğretimi, tekerlemeler, sesletim sorunları
