Özet
MANA İLE RİVAYETİN FIKHİ HÜKÜMLERİN İHTİLAFINDA ROLÜ
Rivayetlerin metin itibarıyla senet ve lafızların yanında o lafızların delalet ettiği manadan ibaret olduğu herkesçe aşikârdır. Ancak lafızlar olduğu gibi muhafaza edilemediği durumlarda mana ile rivayet yoluna başvurulabilir mi? bu konuda bir takım ihtilaflar mevcuttur. Bu nedenle Sahabe döneminden bil itibar mana ile rivayet noktasında bir takım farklı görüşlere yer verildiği görülmektedir. Mana ile rivayete mutlak manada cevaz verenler, ya da asla caiz görmeyenler olduğu gibi bir takım şartlar dâhilinde cevaz verenler de olmuştur. Hem bu farklı görüşleri delilleriyle beraber izah etmeye çalıştığımız bu makalenin asıl kaleme alınışının sebebi mana ile rivayetin fıkhi hükümlere etkisinin ne olduğudur. Bununla alakalı bir örnekle de olsa izaha çalıştığımız bu çalışmada mana ile rivayetin fıkhi hükmün ihtilafına ciddi manada etki ettiğini söylemek mümkündür. Zira özellikle fıkhi mezhep âlimleri bir konu hakkındaki görüşlerini dayandırmak için kullandıkları deliller aynı konuyla alakalı ancak farklı lafızlarla gelen metinler olunca hüküm itibarıyla da aralarında bir takım farklılıklar olması kaçınılmaz olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Mana ile Rivayet, Fıkhi Hüküm, İhtilaf.
