Özet
ÖĞRETMEN ADAYLARININ DEĞERLER VE DEĞERLER EĞİTİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ
Değerler, genel bir çerçeve olarak insan davranışlarını belirleyen ilkeler, davranışları yönlendiren genel kılavuzlar olarak tanımlanmaktadır (Zengin,2017). İnsan davranışlarını ise aile, toplum, medya, iletişim araçları, inanç sistemleri gibi değişkenler farklı şekillerde yönlendirmektedir. Değerlerin, bireylerin ve toplumların sergiledikleri eylemlere yön veren öğeler içerisinde var olduğu düşünüldüğünde, insanların sağlıklı değerlerle yetiştirilmesinin önemi ortaya çıkmaktadır. Bireylerin istenilen değerleri sergilemeleri ve bireylerde değerler açısından ortak bir anlayış geliştirilmesi toplumsal yaşam ortamlarının niteliğini artıracaktır (Kurtulmuş, Tösten & Gündaş, 2009). Değerler, toplumu oluşturan bireylere, nelerin önemli olduğunu, nelerin tercih edilmesi gerektiğini ve kısaca nasıl yaşanılması gerektiğini belirtir. Eğitim kurumlarının genel hedefleri incelendiğinde birçoğunun temiz olma, sağlığına dikkat etme, düzenli olma, adil olma, yaratıcı olma, girişimci olma, vatansever olma gibi birçok değer içerdiği görülmektedir. Eğitim kurumları bu ve buna benzer değerler ile öğrencilere nelerin önemli olduğunu ve nasıl yaşanması gerektiği konusunda rehberlik eder (Akbaş,2008).
Eğitim kurumlarında değerlerin aktarılmasına kılavuz olacak öğretmen adaylarıyla yürütülen bu çalışmada Eğitim Fakültesinde öğrenim gören son sınıf öğretmen adaylarının değerler ve değerler eğitimi hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nitel yöntemle yürütülen araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi son sınıflarında farklı branşlarda öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmuştur. Araştırmaya 21 öğretmen adayı katılmıştır. Bu araştırmada nitel veri toplama tekniklerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Görüşme sonrası elde edilen veriler, betimsel analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmaya katılan katılımcıların görüşlerini belirtmek için de ilgili bölümlerde ifadeleri aynen aktarılmıştır.
Araştırmada öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun sevgi, saygı ve sorumluluk gibi değerlere öncelik verdikleri, ailenin değerleri aktarmada en etkili ortam olduğu görüşünde birleştikleri ve eğitim fakültelerinde zorunlu değerler eğitimi dersinin olması gerektiği görüşünde oldukları bulguları elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre değerler eğitiminde aile ortamının önemi ve ebeveynlerin bu konuda bilinçlendirilmesi gerektiği vurgulanmış, eğitim fakültelerinde değerler eğitimi gibi bir dersin gerekliliğinin altı çizilmiş ve okul deneyimi, öğretmenlik uygulaması gibi uygulamalarda değerler eğitimi etkinliklerine yer verilmesi gerektiği ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler
Öğretmen adayları, değerler, değerler eğitimi.
