Özet
BATTAL GAZİ VE DİGENİS AKRİTAS DESTANINDA SİMGELEŞEN KIYAFET KÜLTÜRÜ ÜZERİNE
Digenis Akritas destanı ve Battal Gazi destanı, Bizans ve Türk olan iki komşu toplumun benzer dönemlerini anlatan kahramanlık öykülerini içerir. Bu iki destanda başkahramanların, yakınlarının ve düşmanlarının giysileri hakkında bilgiler yer almaktadır. Giysilerin tasvirlerine göre o toplumun genel giyim kuşam hakkında bilgi sahibi olunabilir, fakat giysilerin yalın tasvirlerini incelemek yeterli olmaz. Bu giyim kuşamın, tekstil malzemelerinin ve renklerin içinde insanların tavır ve tutumlar, dinî görüşleri ve dünyaya bakışları içinde saklıdır. Giysilerin bir nevi toplumsal dil olarak kabul eden antropoloji, bu giysilerin semboliğini, sosyal anlamlarını ve hatta hikâyedeki işlevlerini yorumlayabilir. Bu makalede hem Bizans, hem de Türk toplumundaki o dönemdeki giysiler genel olarak değerlendirilecek. O dönemde giyilen temel giysi parçaları tek tek tanıtılacak, destanlardaki bilgilere dayanarak toplumun hangi kısmı tarafından kullanıldığı konusunda bilgi verilecektir. Destanlarda betimlenen giysiler hakkındaki ayrıntılı bilginin, destanın hangi sahnesinde yer aldığından bahsedilecektir. Giysilerin kimi zaman destan karakterinin olumlu ya da olumsuz özelliklerini gösterdikleri veya vurguladıkları örnekle gösterilecektir. Giysilerin kısmi eksikliğine, çıplaklığına ve destanlarda bu durumun nasıl algılanıp değerlendirildiğine de değinilecektir. Ayrıca giyim kuşamı anlamada önemli rol oynayan renk semboliği de o toplumun kültürü ve dini ışığında değerlendirilecek ve destanda kullanılan renk semboliği somut olarak tanıtılacaktır. Giysilerin tasvir tarzı, giyim kuşamın ve renklerin semboliği o toplumun dinî, sosyal ve siyasî durumunu göz önüne alınarak değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Battal Gazi Destanı, Digenis Akritas Destanı, Giyim Antropolojisi, Kıyafet.
