|
|
|
Yazar
|
:
Adem AYDEMİR
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
8
|
|
Sayfa |
:
33-52
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Adem AYDEMİR , (2016). DİVANÜ LÜGATİ'T-TÜRK'TE İŞ KAVRAMINA DAİR VERİLER. Route Education and Social Science Journal , 8, p. 33-52. Doi: 10.17121/ressjournal.416.
|
|
7816 4784
|
Özet
Bir kültür hazinesi olan Divanü Lûgati’t-Türk (DLT), bir yandan XI. asırda söz varlığının genişliğini ve çeşitliliğini gözler önüne sermekte, bir yandan da o dönemde insan ve toplum yaşamıyla, maddî ve manevî kültürümüzle ilgili, ilgi çekici kayıtlar ortaya koymaktadır. Bu bakımdan zamanımızdan yaklaşık bin yıl önce yazılan DLT, Türkçenin ilk sözlüğü olmaktan öte pek çok araştırmacının teslim ettiği üzere tarihi ve kültürel başvuru kaynaklarımızın da ilklerindendir. Toplumların yaşam biçimleri, dünyayı algılayışları o toplumun dilinde de kendini gösterir.
DLT, yaklaşık bir asırdır Türklük biliminin başlıca araştırma konularından biri olmuştur. Bu eser, edebiyat bakımından önemli olduğu kadar kültür özelliklerini yansıtması bakımından da değerlidir. Türk kültürü, tarih içinde birçok kültürü etkilemiş ve birçok kültürden de etkilenmiştir. Göçebelikten yerleşik hayata geçen Türklerin yaşam şekillerindeki değişiklik kültürlerine de yansımıştır. Eski Türk sosyal yaşantısı, Türklerin eski dönemlerinin sosyal, siyasi, ekonomik ve çevresel şartlarıyla iç içe gelişmiş, bütün bu unsurlar birbirlerini etkileyip şekillendirmişlerdir.
Bu çalışmada, Divanü Lûgati’t-Türk’te iş kavramına dair veriler incelenecektir. Eser Türk kültürünü yansıttığı için sosyal hayata dair her türlü veriyi bulmak mümkündür. Çalışmamız tarama modelinde olup doküman incelemesine dayalı olarak yapılmıştır. Bu sebeple, önce Divanü Lûgati’t-Türk satır satır taranarak çağının iş kavramını yansıtan bütün kelime, deyim, atasözü, beyit ve manzum parçalar fişlenmiş; daha sonra elde edilen malzeme, kendi içinde sınıflanıp listelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Divanü Lûgati’t-Türk, söz varlığı, iş kavramı
Abstract
Divanü Lûgati’t-Türk (DLT), which is a cultural treasure of Turkish, shows wideness and prosperity of Turkish vocabulary in 11th century and also puts forward interesting recordings about people and community life, materialistic and moral culture in that century. From this point of view, DLT which was, approximately, written a thousand years ago, is, as a great many researchers agreed, one of the first historical and cultural reference books rather than being the first Turkish dictionary. The life style and understanding life of societies can be seen on languages of societies.
DLT has been one of the research subjects in the science of Turkishness nearly for an age. This work is precious in terms of reflecting cultural properties as well as being important in terms of literature. Turkish culture has influenced many cultures and it had been influenced by many cultures in history. Change in the life style of the settled Turks has also been reflected on their culture. Old Turkish society life has developed by having intertwined with social, political, economic and environmental conditions in old periods of Turkish.
In this study will be examined data regarding work concept in Divanu Lugati't Türk. It is possible to find every kind of data about social life in the work as it reflects Turkish culture. Our study a screening model been based on document review. Therefore, firstly scanning Divanü Lûgati’t-Türk line by line, all words, idioms, proverbs, couplets and written-in-verse components reflecting work concept of its age have been indexed and listed in it self.
Keywords
Divanü Lûgati’t-Türk, vocabulary, the work concept
