|
|
|
Yazar
|
:
Adem AYDEMİR
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2015
|
|
Sayı |
:
5
|
|
Sayfa |
:
226-240
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Adem AYDEMİR , (2015). DİVANÜ LÛGATİ’T-TÜRK’TE SOSYAL YARDIMLAŞMA ve DAYANIŞMA. Route Education and Social Science Journal , 5, p. 226-240. Doi: 10.17121/ressjournal.237.
|
|
10569 4269
|
Özet
Bir kültür hazinesi olan Divanü Lûgati’t-Türk, bir yandan XI. asırda söz varlığının genişliğini ve çeşitliliğini gözler önüne sermekte, bir yandan da o dönemde insan ve toplum yaşamıyla, maddî ve manevî kültürümüzle ilgili, ilgi çekici kayıtlar ortaya koymaktadır. Bu bakımdan zamanımızdan yaklaşık bin yıl önce yazılan Divanü Lûgati’t-Türk, Türkçenin ilk sözlüğü olmaktan öte pek çok araştırmacının teslim ettiği üzere tarihi ve kültürel başvuru kaynaklarımızın da ilklerindendir.
Sosyal bir varlık olan insan, toplum içerisinde yaşamak zorundadır. Toplumda yaşayan insanların sosyal ve ekonomik durumu farklıdır. İnsanlar, içgüdüsel olarak, yardımlaşma ve dayanışma eğilimindedir. Her milletin kendine özgü düşünüş ve yaşayış biçimi, dil, töre ve gelenekleri, toplumsal değer yargıları ve kuralları ile oluşan özellikleri vardır. Toplumsal hayatta karşılaşılan ve çözümünde zorlanılan problemler, yardımlaşma ve dayanışma yoluyla kolaylıkla çözülür.
Divanü Lûgati’t-Türk’ün söz varlığı, birçok alanda olduğu gibi, XI. asır Türk toplumunda yardımlaşma ve dayanışma hakkında da önemli bilgiler içermektedir. Bu çalışmada, Divanü Lûgati’t-Türk’te yardımlaşma ve dayanışma ifadeleri tespit edilecek ve incelenecektir. Böylece, XI. asırdaki Türk sosyal yaşantısı, sosyal yardımlaşma ve dayanışma açısından açıklanmaya çalışılacaktır. Bu amaçla, önce Divanü Lûgati’t-Türk satır satır taranarak çağının sosyal yardımlaşma ve dayanışmasını yansıtan bütün kelime, deyim, atasözü, beyit ve manzum parçalar fişlenmiş; daha sonra elde edilen malzeme, kendi içinde sınıflanıp listelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Divanü Lûgati’t-Türk, söz varlığı, sosyal yardımlaşma ve dayanışma
Abstract
Divanü Lûgati’t-Türk, which is a cultural treasure of Turkish, shows wideness and prosperity of Turkish vocabulary in 11th century and also puts forward interesting recordings about people and community life, materialistic and moral culture in that century. From this point of view, Divanü Lûgati’t-Türk which was, approximately, written a thousand years ago, is, as a great many researchers agreed, one of the first historical and cultural reference books rather than being the first Turkish dictionary.
The person is a social entity that’s why he has to live in a society. The economic and social situation of human beings who live in society is different. The human being tends to cooperation and solidarity instinctively. Each nation has its own unique way of thinking and way of life, language, customs and traditions, values and rules of social features. In social life the problems, which have been cooperation and solidarity be solved by charity.
Vocabulary of Divanü Lûgati’t-Türk, as every subject, consists of valuable information about cooperation and solidarity of Turkish social in 11th century. In this article, cooperation and solidarity will be determined and examined in Divanü Lûgati’t-Türk. Thus, it will be studied to explain in terms of cooperation and solidarity of Turkish social life in 11th century. Therefore, firstly scanning Divanü Lûgati’t-Türk line by line, all words, idioms, proverbs, couplets and written-in-verse components reflecting social cooperation and solidarity of its age have been indexed and listed in it self.
Keywords
Divanü Lûgati’t-Türk, vocabulary, social cooperation and solidarity
