Özet
KURTULUŞ SAVAŞI MÜCADELESİNDEN “HALK KAHRAMANI” STATÜSÜNE, DELİ HALİT PAŞA
Kurtuluş Savaşımızın isimsiz kahramanlarından Deli lakaplı Halit Paşa, Artvin halkına göre efsanevi bir kahramandır. Savaşın sıkıntılı dönemleriyle ilgili olarak Emekli İmam Mehmet Akgül, olayı yaşayan, birçok kişiyle konuşmuş fakat dinlediklerini yazıya dökememiştir. Bu sebeple anlatılanlar günümüze kadar sözlü kültürde devam etmiştir.
Derlemiş olduğum, bu çalışmada Artvin, Erzurum, Ardahan ve Kars coğrafyasında, Rus ve sonrasında Ermenilerle mücadelesini çete savaşı şeklinde yapan Deli Halit Paşa’nın olağanüstü özellikleriyle birlikte askeri zekâsını kullanarak düşmanı yenmesi ve savaş sonrası anlatılan efsane kişiliği incelenmiştir. Yapmış olduğu önemli işler ve olağanüstülükler, kendisini efsanevi kahraman statüsüne yükseltmiştir. Bu nedenle Artvin ve çevresinde çok sevilmesi ve yeni doğan çocuklara, camii ve okullara Halit Paşa ismin verilmesi kahramanımızın çok sevildiğine delalettir. Bugün bile yaşlı kaynak kişilerin ağzından efsanevi bir kahraman olarak dinlemekteyiz. Bu çalışmamızda Deli Halit Paşa ile birlikte cepheden cepheye koşan çetelerin yapmış olduğu olağanüstülükler, çeşitli motifler ışığında incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Deli Halit Paşa, Kahraman Tipi, Artvin, Kars, Milli Mücadele, Zulüm.
