Özet
TANZİMAT, ALGILAR VE ABDÜLHAMİD’E YENİDEN BAKMAK
Sultan II. Abdülhamid üzerine bir tartışmaya gireceksek Tanzimat’la münasebet kurmamız kaçınılmaz olacaktır. Abdülhamid dönemine dair bir değerlendirmeye kalkışmanın Tanzimat’a dair birtakım verileri değerlendirmeyi elzem kılması, yalnızca klasikleşmiş kabullerin öngördüğü Tanzimat kronolojisi ile paralellik arz etmesiyle sınırlı tutulamaz. Bunun birkaç sebebi vardır: Birincisi, Sultan Abdülhamid dönemi Tanzimat değerleri ve politikalarının bir sonucudur. İkincisi, gözden kaçırmaya meyilli olsak da Abdülhamid’in iktidar yılları Batıcılığın ve Batılı değerlerin ilk kez kamusal düzlemde özne olduğu bir dönemdir. Son olarak da modernliğin toplumsal düzlemde en mühim göstergelerinden biri olarak sayılabilecek kamuoyu mefhumu ilk kez ve gerçek anlamda yine bu dönemde karşımıza çıkmıştır. Bu tespitlerin müşterek vardığı yer, Tanzimat’ı anlamadan, Tanzimat’ın ne olduğuna dair en azından belli başlı birtakım fikirlere sahip olmaksızın II. Abdülhamid’i ve sonrasını anlamamızın mümkün olmayacağıdır. Bu metnin başlıca motivasyonu Tanzimat’a dair farklı bir bakışın mümkün olabileceğine dair zihinlerde soru işaretleri yaratmak ve böylesi bir imkân vesilesiyle II. Abdülhamid iktidarının merkezi bir hareket noktası olduğu yakın dönem Türkiye siyasal tarihinin seyri üzerine düşünmeye sevk etmektir. Bu metnin kapsamı çerçevesinde bu istikamete dair Sultan Hamid dönemine dair birtakım sorulara ve tespitlere de yer vermektir.
Anahtar Kelimeler
Tanzimat, Batıcılık, Türk Modernleşmesi, II. Abdülhamid, III. Selim
