Özet
SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ TARİH MERAKINA YÖNELİK BİR İNCELEME
Eğitim alanında yapılan çalışmalar merakın algısal ve epistemik olmak üzere iki boyutunun olduğunu göstermektedir. Algısal merak duyu organları vasıtasıyla ortaya çıkarken, epistemik merak daha çok bilgiye dayanmaktadır. “Merak bilgiden ortaya çıkıyorsa; farklı bilgi türleri farklı merakların ortaya çıkmasına sebep olur mu?” sorusundan hareketle planlanan bu çalışmada kendine özgü bir bilgi yapısı olan tarih disiplinine yönelik meraka odaklanılmış ve sınıf öğretmeni adaylarının tarihe dair merak ettikleri konularla bu konuları merak etme gerekçeleri incelenmiştir. Çalışmada bu incelemelerden hareketle tarih merakına (boyutlarına) dair çeşitli çıkarımlarda bulunmak amaçlanmıştır. Bir durum çalışması olarak desenlenen bu araştırmada öğretmen adaylarının görüşleri 5N1K tekniğinden ve tarihin temel unsurlarından esinlenerek hazırlanan form yardımıyla alınmıştır. Bu form ile öğretmen adaylarının tarihsel “kişi, olay, zaman ve mekâna” dair merakları ve bu meraklarının gerekçelerini açığa çıkarmak amaçlanmıştır. Bu çalışma 2013-2014 eğitim öğretim güz yarıyılında AİBÜ Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı’nda 1, 2, 3 ve 4. sınıfta okumakta olan yaklaşık 196 öğretmen adayının görüşleri alınarak gerçekleştirilmiştir. Öğretmen adaylarının “tarihi kişi, olay, zaman ve mekâna” dair merakları betimsel analiz yoluyla çözümlenmiştir. Bu meraklarına dair gerekçeleri de içerik analizi yoluyla analiz edilerek tarih merakının farklı boyutlarına ilişkin çeşitli çıkarımlar sunulmuştur. Sonuç olarak öğretmen adaylarının tarih meraklarının gerekçelerine bakıldığında tarihi açıdan önemli olanın daha fazla merak edildiği görülmektedir. Tarih merakının gerekçelerine dair yapılan incelemede tarihsel önem dışındaki boyutlara bakıldığında tarih merakının empati, sempati yada antipati gibi duygusal boyutlarının olabileceği; medyanın yada sosyal çevrenin etkili olabileceği; ve yeterince bilgiye sahip olmama yada mevcut bilgideki çelişkilerin de tarih merakını ortaya çıkardığı görülmektedir. Çalışmanın sonucunda bu çıkarımlardan hareketle tarih merakına dair bir sınıflandırma yapılmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Tarih merakı, sınıf öğretmeni adayları, tarih eğitimi
