Özet
TÜRKİYE İÇİN İŞSİZLİK SERİSİNİN DURAĞANLIK ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ: LİNEER VE LİNEER OLMAYAN YAPISAL KIRILMALI BİRİM KÖK TESTLERİ
Zaman serisi analizlerinde kullanılan serinin özelliklerinin bilinmesi bir zorunluluktur. Serinin sahip olduğu yapısal kırılma, lineerlik durumu ve frekans sıklığına ilişkin bilgiler önemlidir. İşsizlik oranı serisinin durağanlık özelliklerinin belirleyerek iki ayrı sonuca elde ederiz: doğal işsizlik oranı ve işsizlik histerisi. Bu çalışma, Türkiye ekonomisine ilişkin işsizlik verisinin durağanlık özellikleri 2014 Ocak ve 2023 Ocak arası dönem için incelenmiştir. Yöntem olarak geleneksel, yapısal kırılmalı ve lineer olmayan birim kök sınamaları kullanılmıştır. Geleneksel, bir kırılmayı dikkate alan ve lineer olmayan birim kök testleri sonucunda işsizlik histerisinin geçerli olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, iki kırılmaya izin veren birim kök testi ve lineer olmayan aynı zamanda kırılmalara izin veren wavelet tipi birim kök testi sonuçları ise doğal işsizlik oranının geçerli olduğunu kabul etmektedir.
Anahtar Kelimeler
İşsizlik, Lineer Olmayan Birim Kök Testi, Lineer Olmayan ve Kırılmalara İzin Veren Wavelet Birim Kök Testi.
