Özet
ALTERNATIVE APPROACH TO ANALYSING DATA OBTAINED WITH LIKERT SCALE
Ölçekler belirli bir konuya veya nesneye ilişkin tutum, davranış, tepki, değerlendirme vb. yargıları ölçmek amacıyla geliştirilen araçlar olarak tanımlanmaktadır. Literatürde sosyal bilimler alanında yapılan çalışmalarda genellikle Rensis Likert tarafından geliştirilen Likert ölçeği kullanılmaktadır. Likert Ölçeği yoluyla elde edilen verilerin analizinde ölçeklerin yapılarına göre bazı ölçeklerde toplam skor alınırken, bazı ölçeklerde alt boyutlara ilişkin ortalama skorları hesaplanmakta ve analizler bu verilere dayalı olarak yapılmaktadır. Gerek toplamlı gerekse alt boyutlara ilişkin ortalamaların alınması yoluyla analiz yapılan çalışmalarda, genellikle ölçeklerde yer alan alt boyutların ve değişkenlerin karar verici açısından eşit öneme sahip olduğu varsayımı altında hesaplamalar yapılmaktadır. Ölçeğin boyutları veya ölçekte yer alan değişkenler sektöre, ürüne, bölgeye, ülkeye, kültüre vb. değişkenlere göre ölçüm yapılan olguyu değerlendirmek bakımından faklı önem ağırlığına sahip olabilir. Bu durumda daha sağlıklı ölçüm ve analiz yapılabilmesi için ölçek alt boyutlarının ve/veya değişkenlerin önem ağırlık değerlerinin hesaplanması ve değişken değerlerinin söz konusu ağırlık değerleri ile çarpılması, karar verici bakımından daha doğru ölçüm ve analiz yapılma imkanı sağlayabilir. Bu çalışmada ölçeklerin alt boyutlarının önem ağırlıklarının AHP (Analytic Hierarcy Process) yöntemi ile hesaplandığı bir yaklaşım ortaya konulmuştur. Çalışmada elde edilen bulgular önerilen yaklaşımın bazı istatistiksel analizlerde sonucu değiştirebildiğini ortaya koymuştur.
Anahtar Kelimeler
Likert Ölçeği, Veri Toplama, İstatistiksel Analiz, Analitik Hiyerarşi Süreci
