Özet
KURDISH AND ARMENIAN LAND DISPUTE IN THE SECOND CONSTITUTIONALIST PERIOD AND A SOLUTION SUGGESTION
XIX. yüzyılın büyük bir bölümü boyunca ve XX. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti’ndeki başlıca sorunlardan birisi de Kürtler ve Ermeniler arasında meydana gelen toprak gaspları meselesidir. Bu meselenin ortaya çıkışında Kürtlerin Ermeni topraklarına yayılmaya başlaması, Ermeni göçleri ve Kürtlerin göçebelikten yerleşik hayata geçişleri etkili olmuştur. Bu durum tarafların karşılıklı rızasıyla meydana gelmediğinden beraberinde çatışmayı da getirmiştir. Bu nedenle Osmanlı Devleti, II. Meşrutiyet döneminde bu sorunu çözebilmek için Kürt milliyetçileri ile Ermeni Taşnak Partisi üyelerinin katıldığı bir heyet kurarak, Kürtlerin gasp ettiği Ermeni toprak ve mallarını geri verilmesini sağlayarak tarafları uzlaştırmaya çalışmıştır. Bu amaçla bu heyete askerleri ve mülki idare memurlarını dahi azl edebilme yetkisini de vermiştir. Osmanlı Devleti’nin bu girişiminden haberdar olan Ermeniler ve Kürtler, oluşturulacak heyetin nasıl olması gerektiği konusunda hükümete dilekçeler vermişlerdir. Ancak bu girişim Kürtlerin karşı çıkması sonucu akamete uğramış ve sonuçsuz kalmıştır. Bu çalışmada bu heyetin oluşturulmasından öncesindeki genel durum ve sonrasında yaşanan olaylara değinilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Ermeni, Kürt, Osmanlı Devleti, Arazi Anlaşmazlığı