Özet
PAYİTAHT EDİRNE’DE GELENEKSEL KAPI HALKALARI VE TOKMAKLARI
Osmanlı Devletine yıllarca başkentlik yapmış olan Edirne, aynı zamanda geleneksel evleri ile de önemli bir şehirdir. Bu evlerde yer alan kapı tokmakları hem görsel hem de işlevsel olarak kullanılmıştır.
Kapı tokmakları, dışarıdan gelen kişilerin evin insanlarına geldiklerini haber vermek için ve kapıyı çekip kapatmaya yarayan bir araçtır. Bugünün kapı zilleri görevini görmüşlerdir.
Bu çalışmada daha önce detaylı bir şekilde araştırma yapılmayan payitaht Edirne ili geleneksel evlerin vazgeçilmez parçalarından olan kapı tokmaklarının tespit ve belgelenmesi amaçlanmıştır. Kapı tokmakların bulunduğu tarihi evler tek tek gezilerek mahalle, cadde, sokak ve kapı numaraları belirtilmek suretiyle kayıt altına alınmıştır. Ayrıca Edirne Etnografya ve Arkeoloji Müzesinde de yer alan tokmak ve halkalar incelenmiştir.
Günümüze kadar gelmiş Edirne’de bulunan geleneksel evlerin kapılarında 29 tane tokmak, 12 tanede kapı halkası, Edirne Etnografya ve Arkeoloji Müzesinde ise 2 tanede kapı tokmağı olmak üzere toplam 31 tane kapı tokmağı, 12 tanede kapı halkası belirlenmiştir. Bunlar yapım teknikleri, kullanılan malzeme, süsleme özelliklerine göre incelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Anahtar Kelimeler: Edirne, geleneksel ev, kapı, tokmak, halka
