Özet
EMPATİ KAVRAMINA VE ÖĞRETİM SÜRECİNDE ÖĞRETMENLERDEN BEKLENEN EMPATİK DAVRANIŞLARA İLİŞKİN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ GÖRÜŞLERİ
İletişim sürecinde yaşanan kazaların önlenmesi ya da daha etkili bir iletişim süreci için anahtar bir kavram olarak nitelenebilecek empati kavramı bir kişinin kendisini karşısındakinin yerine koyma ve onu anladığını ifade etmesi işlemi olarak tanımlanabilir. Empati, iletişim boyutunda olduğu gibi nitelikli bir sürecin gerçekleşmesi beklenen öğretimde de önem arz eden bir kavramdır. Yenilenen ilkokul programları ile birlikte öğrencilerin odak noktası olarak görülmeye başlanması, bireysel farklılıkların doğal kabul edilmesi, öğrenme sürecinin her bireyde farklı gerçekleştiğini ortaya koyan kuram ve araştırma sonuçları empati kavramını öğretim sürecinde daha da önemli bir duruma getirmiştir. Bireylerin yaşamında doğumla birlikte başlayan ve yaşam boyu devam eden öğrenme süreci ve bu sürecin kılavuzlanması olarak tarif edilen öğretme etkinliklerinin nitelikli şekilde gerçekleştirilmesi konusunda düzenli çabaları uzun süreli şekilde gözlenen eğitimci grubun sınıf öğretmenleri olduğu söylenebilir. Sınıf öğretmenleri dört yıllık süreçte temel eğitim basamağında, öğrencilerin öğrenme sürecini kılavuzlama konusunda aktif çaba içerisinde olan, ortam düzenleyen ve öğrencilerin zengin öğrenme yaşantıları içerisine girmelerine rehberlik eden bir rol oynamaktadırlar. Lisans eğitimini tamamladıktan sonra sınıf öğretmeni olarak görev yapacak ve öğretim sürecinde farklı rolleri yerine getirecek olan öğretmen adaylarının empati kavramına ilişkin görüşlerini empati kavramına ilişkin oluşturdukları metaforları ve öğretim sürecinde öğretmenlerden beklenen empatik davranışların neler olabileceği konusundaki fikirlerini belirlemeyi amaçlayan bu araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 akademik yılı Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Ana Bilim Dalı’nın 4.sınıfında öğrenim gören ve etkili iletişim dersine devam eden 78’i kız, 34’ü erkek olmak üzere toplam 112 öğretmen adayı oluşturmuştur.
Nitel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen çalışmada yapılandırılmış görüşme formu ile katılımcılardan yazılı şekilde veriler toplanmış, toplanan verilerin analiz süreci betimsel analiz yoluyla gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda ulaşılan bulgulara dayalı olarak öğretmen adaylarının en fazla karşımızdaki kişinin yerine koyma, ya da onun bakış açısı ile bakma özelliklerine vurgu yaptıkları, ayrıca anlama çabası içerisinde bulunma, duygu ve düşünceleri anlama boyutlarına atıfta bulunan ifadeleri tercih ederek tanımlar oluşturdukları, empatinin gerçekleşme kuralları arasında da ifade edilen karşımızdaki kişiye onu anladığımızı ifade etme işlemine tanımlarda çok yer vermedikleri sonuçlarına ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Empati, Sınıf Öğretmeni Adayı, Metafor
