|
|
|
Yazar
|
:
Adem AYDEMİR
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2016
|
|
Sayı |
:
10
|
|
Sayfa |
:
32-50
|
|
DOI Number: |
:
|
| Cite : |
Adem AYDEMİR , (2016). TÜRK DİLLERİNDE ‘TEGİN ~ TEKİN’ SÖZCÜĞÜ VE ESKİ TÜRK İNANÇLARINDA ‘TEKİN KÜLTÜ’. Route Education and Social Science Journal , 10, p. 32-50. Doi: 10.17121/ressjournal.502.
|
|
7373 3534
|
Özet
Kültürel açıdan incelendiğinde Türkler İslamiyet’ten önceki bazı hayat tarzlarını ve geleneksel manada birçok uygulamalarını, İslamî dönemde de büyük ölçüde korumuş görünmektedirler. Kültürel unsurlardan İslâmî kaidelere uygun olmayanların bir kısmı zamanla değişime uğrarken bir kısmı İslâmî kimlik kazanarak varlığını sürdürmüş, bir kısmı ise tamamen ortadan kaybolmuştur.
Bir disiplin olarak Türkoloji, sadece Türk dillerin araştırılmasını değil, aynı zamanda Türk halklarının tarihini, menşeini, dinî inanışlarını, maddî-manevî kültürünü ve sosyoekonomik yapısını araştırmayı da kapsamaktadır. Bu çalışmada Türk dilinde ‘teg > tek’ sözcüğü ve ondan türeyen ‘tegin ~ tekin’ sözcüğü ile eski Türk inançlarında ‘tekin kültü’ üzerinde durulacaktır. ‘Tegin ~ tekin’ sözcüğü, araştırmacılar tarafından ayrıntılı olarak incelenmemiş; birkaç gramer kitabı, makale ve sözlüğün dışında bu sözcüğe değinilmemiştir. Bu amaçla ‘tegin ~ tekin’ sözcüğü üzerine tespitler yapılarak bu sözcüğe açıklık getirilmeye çalışılmıştır.
Sonuç itibarıyla; araştırmacılar, Türk kültürü ve tarihsel gelişimi ile ilgili bir çalışma gerçekleştirirken, kültürel unsurların rolü üzerinde dikkatlice düşünmelidirler. Çünkü geleneksel kültürel unsurlar her ne olursa olsun varlıklarını sürdürmeyi başarmaktadırlar. Türkler, tarihî süreçte pek çok din ve inanış sistemine girmelerine rağmen eski inançların kazanımları olan kültürel unsurlar günümüze kadar gelmeyi başarabilmişlerdir. Bundan dolayı günümüzde sahip olduğumuz bütün kültürel değerlere bu bağlamda bakmamız gerekmektedir. Ayrıca halk kültürüne ait metinlerin modern psikolojinin verileriyle yeniden ele alınması, Türk kültürünü daha iyi kavramak için bize yeni bakış açıları kazandırması yönünden de önemlidir.
Anahtar Kelimeler
Türk dili, Eski Türk inanışları, ‘Tegin ~ tekin’ sözcüğü, Tekin kültü.
Abstract
If it is explained in cultural continually point of view, it is seen that the Turks kept their life styles and traditions after they became Muslim. Some of these traditions and life-styles that were not appropriate with Islamic regulations changed in the course of time, some of them disappeared and some of them kept their existence by gaining Islamic identity.
Turkology as a discipline engages in research on not only Turkish languages but also the history, origins, religious beliefs, material and moral cultural aspects as well as the socioeconomic composition of Turkish peoples. In this article will be about ‘tekin cult’ in Old Turkish beliefs with the word ‘teg > tek’ particle and its derivatives word ‘tegin ~ tekin’ in Turkish Language. The word ‘tegin ~ tekin’ has not been examined by researchers in details, and it has only been mentioned in some grammar books, articles and dictionaries. Therefore, in order to clarify this word, some determinations on the word ‘tegin ~ tekin’ have been made.
As a result; researchers must be considered carefully over the role of cultural factors as performing a study concerned with Turkish culture and historical development of Turkish culture. Because the traditional cultural elements regardless of whatever assets are able to maintain. Despite Turks had put into many religions and belief systems in the history process, cultural elements as gains of old beliefs were able to arrive until today. So today for all the cultural values which we have, we need to look at in this context. Moreover, reanalysing the text of popular culture by means of modern psychology is essential in order to acquire Turkish culture even better in terms of developing new points of view.
Keywords
Turkish language, Old Turkish beliefs, Word ‘Tegin ~ tekin’, Tekin cult.
