Özet
YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE B1-B2 ÖĞRENCİLERİNİNİN YAZILI METİNLERİNİNİN ETKENLİK-EDİLGENLİK BAKIMINDAN İNCELENMESİ
Toplumların düşünce yapıları, sahip oldukları dillerini etkilemektedir. Dil öğrenimi yapısal özelliklerin ötesinde toplumun düşünce, kültür ve sosyal yapısını da öğrenmek anlamına da gelmektedir. Bu sayede öğrenmek üzere yol çıkılan dilin, içinde olduğu toplumsal koşullar ve kültürel etkinlikler de öğrenilmektedir. Kelimeler, cümleler, dil bilgisinin yapısal özellikleri ile bu etki dile yansıtmaktadır.
Araştırmanın amacı cümleye bakarak bir dilin nesnel yapı mı, öznel yapı mı gösterdiğini anlamaya çalışmaktır. Bu bağlamda nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma görüşme tekniği kapsamında yarı yapılandırılmış görüşme formu ile gerçekleştirilmiş, çalışmanın verileri Çanakkale 18 Mart Üniversitesi TÖMER’de B1 seviyesinde 21 öğrenciden elde edilmiştir. Görüşme formunda bir tane soru bulunmaktadır: “Sizin bayram kutlamaları ile bizdeki bayram kutlamalarını karşılaştırınız.” şeklindedir. Yazılan metinlerdeki cümleler etken-edilgen, isim cümlesi-fiil cümlesi ve öznellik-nesnellik açılarından incelenerek tablo halinde hazırlanmış ve yorumlanmıştır.
Çalışmanın sonucunda öğrencilerin çoğunluğu etken yapılı fiil cümleleri kullandığı görülmektedir. Katılımcıların çoğunluğu Türk devletlerindendir. Bu nedenle etken yapılı, öznel cümleler ağırlıktadır. Araştırmanın sonucunda kullanılan dile bakıldığında öğrencilerin kendi kültürlerini koruduklarını ve herhangi bir kültürel yozlaşma olmadığını göstermektedir. Kültürel yapının bozulması ile edilgen cümlenin daha çok kullanıldığı ifade edilmektedir. Bu çalışmada etken cümlenin daha çok kullanılması ise kültürel yozlaşma olmadığını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
Etken, edilgen, dil, düşünce, yabancılara Türkçe öğretimi, öznellik, nesnellik, kültür, düşünce yapısı.
