Özet
DOĞA ANA VE TİNSEL ANA KATEGORİLERİNİN KATMANLAŞMASI: “ÇINAROĞULLAR” HİKÂYESİ
Anne/lik ile kendilik değerlerinin farkına varan ve verili olanları aşan kadın, tinsel varoluş kaynaklarından ödünçlediği derin anlam dizgesinde dünyada doğmanın simgesi olur. Olması gerekenin değişmez göstergesi niteliğindeki anne/lik, güven, sevgi, adanmışlık, sonsuzluk gibi anlam aktarımları ile katmanlaşır. Çağdaş Azerbaycan yazarlarından Nahit Hacızade’nin “Bir Ana Tanıyıram” kitabındaki metinlerden olan “Çınar Oğullar” hikâyesinde altı oğlunu askere gönderen ve onların ‘kara haberini’ alan bir annenin askere gönderdiği yedinci oğlunun da ölümü ile yaşadığı trajik sorgulamalar sembolik düzlemde anlatılır. Bireyin ve insanlığın kaderinin aynı düzlemde ve bağlantılı olarak aktarıldığı üç bölümden oluşan hikâyede başkişi Sona Garı’nın çocuklarını kaybetmenin benliğinde yarattığı tahribatı doğa ile kutsamaya yönelik eylemleriyle mitik bir karaktere dönüşümü kurgulanır. İlk bölümde çocuklarını kaybetmenin acısı ve geleceği için planlar yaptığı son oğlu ile ilgili umutlar sarkacında simgeleşen bir anne olarak tanıtılan başkişinin ikinci bölümde ve üçüncü bölümde endişeli bekleyişler sonrası tüm dayanaklarını yitirmesi; dördüncü bölümde yalıtık sınırlamaları aşma gayreti içinde zihinsel ve algısal değer halinde yeniden doğumunu gerçekleştirmek için doğa ile bütünleşmesi kurgulanır.
Bu bildiride doğa ana ve tinsel ana kategorilerinin katmanlaştığı “Çınar Oğullar” hikâyesinde anneliğin doğuran/anaç/çoğaltan/üreyen niteliklerinin varoluşsal tutunma arayışına dönüşümündeki göstergeler çözümlenecektir. Böylece metin aracılığıyla analığa/ anneliğe ait özün değişmezlerini koruma ve mitik tepki normları verilen trajik tepkilerin işlevselleştirilme süreci değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
anne/lik, doğa, oğul, çınar, yaşam, ölüm
